فلزیاب چیست و انواع آن

فلزیاب‌ ها ابزارهایی هستند که برای شناسایی و کشف فلزات زیر سطح زمین استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ ها با استفاده از اصول فیزیکی مختلف، امواج الکترو مغناطیسی یا دیگر تکنیک‌ های پیشرفته، فلزات مختلف را از دیگر مواد تشخیص داده و مکان دقیق آن‌ ها را شناسایی می‌کنند. فلزیاب‌ ها به طور گسترده‌ ای در زمینه‌ های مختلفی چون جستجوی گنج، معدن‌ کاوی، امنیت، و حتی باستان‌ شناسی استفاده می‌شوند. در این مقاله به بررسی مفهوم فلزیاب، نحوه عملکرد آن‌ ها، انواع مختلف فلزیاب‌ ها و کاربرد های آن‌ ها خواهیم پرداخت.

تعریف فلزیاب

فلزیاب یک دستگاه الکترونیکی است که قادر است فلزات را در اعماق مختلف زمین شناسایی کند. این دستگاه‌ ها معمولاً به شکل یک دستگاه با دسته و یک صفحه بزرگ یا پروب هستند که می‌توانند در زمین حرکت کنند و از طریق ارسال و دریافت امواج الکترو مغناطیسی، فلزات را شناسایی کنند.

هنگامی که یک فلز در نزدیکی فلزیاب قرار می‌گیرد، این امواج به فلز برخورد کرده و بازتاب می‌یابند. فلزیاب سپس این بازتاب‌ها را تشخیص می‌دهد و به کاربر اطلاع می‌دهد که فلزی در نزدیکی وجود دارد. این فرآیند در برخی فلزیاب‌ها به صورت صوتی (آلارم صوتی) و در برخی دیگر به صورت تصویری یا عددی نمایش داده می‌شود.

2. تاریخچه فلزیاب‌ها

اولین فلزیاب‌ها در اوایل قرن بیستم توسط مهندسان و مخترعان مختلف اختراع شدند. با این حال، این دستگاه‌ها به طور گسترده برای کشف گنج یا جستجوی آثار باستانی استفاده نشدند. در واقع، اولین فلزیاب‌ها به عنوان دستگاه‌های پزشکی برای شناسایی اجسام فلزی در بدن انسان مورد استفاده قرار گرفتند. یکی از اولین کاربردهای فلزیاب‌ها در جنگ جهانی اول بود، زمانی که برای شناسایی مین‌های زمینی و قطعات فلزی مورد استفاده قرار گرفت.

3. نحوه عملکرد فلزیاب

فلزیاب‌ها به صورت کلی بر اساس دو تکنیک اصلی کار می‌کنند:

1. امواج الکترومغناطیسی: بیشتر فلزیاب‌ها از این روش استفاده می‌کنند. در این روش، دستگاه سیگنال‌های الکترومغناطیسی را به زمین ارسال کرده و وقتی این سیگنال‌ها به فلز برخورد می‌کنند، بازتاب می‌یابند. فلزیاب با دریافت این بازتاب‌ها، موقعیت فلز را شناسایی می‌کند.

2. پالس مغناطیسی (PI): این نوع فلزیاب‌ها به ویژه برای شرایط سخت‌تری چون زمین‌های شور و معدن‌ها مناسب هستند. این دستگاه‌ها با تولید پالس‌های الکترومغناطیسی و اندازه‌گیری زمان بازتاب آن‌ها، محل فلزات را پیدا می‌کنند.

4. انواع فلزیاب‌ها

فلزیاب‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند. در زیر به برخی از مهم‌ترین انواع فلزیاب‌ها اشاره خواهیم کرد:

4.1 فلزیاب‌های ساده (BFO)

این نوع گنج یاب ها از ساده‌ترین و ارزان‌ترین مدل‌ها هستند. اصول کارکرد این دستگاه‌ها به این صورت است که با استفاده از دو سیم پیچ که یکی در دسته و دیگری در ناحیه صفحه قرار دارد، سیگنال‌های الکترومغناطیسی را تولید می‌کنند و وقتی این سیگنال‌ها با فلز برخورد می‌کنند، تغییراتی در فرکانس ایجاد می‌شود که توسط دستگاه شناسایی می‌شود. فلزیاب‌های BFO معمولاً برای جستجوی فلزات سطحی یا در عمق کم استفاده می‌شوند.

4.2 فلزیاب‌های VLF (Very Low Frequency)

این فلزیاب‌ ها با تولید فرکانس‌ های بسیار پایین (VLF) عمل می‌ کنند. این فرکانس‌ ها باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی می‌ شوند که به صورت خاص به شناسایی فلزات کمک می‌کند. فلزیاب‌های VLF دقیق‌تر از مدل‌ های BFO هستند و می‌ توانند فلزات مختلف را از دیگر مواد شناسایی کنند. این نوع فلزیاب‌ ها برای جستجوی گنج و طلا بسیار محبوب هستند.

4.3 فلزیاب‌ های پالس (Pulse Induction)

فلزیاب‌ های پالس با استفاده از پالس‌ های الکترو مغناطیسی به شناسایی فلزات می‌پردازند. این دستگاه‌ ها به ویژه برای جستجوی فلزات در عمق‌ های زیاد و در زمین‌ هایی با شرایط سخت مانند شن و ماسه یا زمین‌ های شور بسیار مناسب هستند. این مدل‌ ها به طور معمول قادر به شناسایی فلزات با دقت بالا هستند و حتی می‌ توانند فلزات کوچک را در اعماق زیاد تشخیص دهند.

4.4 فلزیاب‌ های چند فرکانسه (Multi-Frequency)

فلزیاب‌ های چند فرکانسه با استفاده از چندین فرکانس مختلف به جستجو می‌پردازند. این مدل‌ها به دلیل دقت بالا و توانایی تفکیک فلزات مختلف از یکدیگر، برای جستجوی طلا و گنج‌های با ارزش بسیار مناسب هستند. یکی از مزایای این مدل‌ها این است که می‌توانند عمق بیشتری را پوشش دهند و به طور همزمان چند نوع فلز مختلف را شناسایی کنند.

4.5 فلزیاب‌های گنج یاب و طلایاب

فلزیاب‌های خاصی برای جستجوی گنج و طلا طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها معمولاً حساسیت بالایی به فلزات گرانبها مانند طلا دارند و می‌توانند طلا را در عمق‌های زیاد شناسایی کنند. برخی از این دستگاه‌ها قابلیت تفکیک فلزات مختلف را دارند و به کاربر این امکان را می‌دهند که بین فلزات مختلف (مثل طلا، نقره، آهن، و غیره) تمایز قائل شود.

5. کاربرد های فلزیاب‌ ها

5.1 جستجوی گنج

یکی از محبوب‌ترین کاربرد های فلزیاب‌ ها جستجوی گنج است. علاقه‌ مندان به جستجوی آثار باستانی یا گنجینه‌ های دفن شده از فلزیاب‌ها برای کشف سکه‌ ها، جواهرات، و اشیای قدیمی استفاده می‌ کنند. این نوع جستجو نیازمند دستگاه‌هایی با دقت بالا و توانایی شناسایی فلزات در عمق‌ های زیاد است.

5.2 کشف مین‌ها و مواد منفجره

فلزیاب‌ ها در عملیات مین‌ زدایی و شناسایی مواد منفجره نیز به کار می‌ روند. این دستگاه‌ ها برای شناسایی مین‌ها یا دیگر اجسام فلزی دفن شده در زمین طراحی شده‌اند و می‌توانند امنیت مناطقی که در معرض خطر هستند را افزایش دهند.

5.3 جستجو در باستان‌شناسی

باستان‌ شناسان نیز از طلایاب ها برای شناسایی آثار باستانی استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها به آن‌ها کمک می‌کنند تا بقایای فلزی مانند سکه‌ها، ابزارهای قدیمی، یا حتی بقایای ساختمان‌ها را شناسایی کنند.

5.4 تشخیص فلزات در زمین‌های کشاورزی و صنعتی

در برخی از موارد، فلزیاب‌ ها برای تشخیص فلزات موجود در خاک کشاورزی یا زمین‌های صنعتی استفاده می‌شوند. این کار می‌تواند به شناسایی فلزات مضر یا آلودگی‌های خاک کمک کند.

ویژگی‌های مهم در انتخاب فلزیاب

هنگام خرید فلزیاب، باید به ویژگی‌ های مختلفی توجه کنید. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:

• عمق کاوش: هر چه عمق فلزیاب بیشتر باشد، می‌تواند فلزات را از اعماق بیشتر شناسایی کند.
• حساسیت: حساسیت بالا به شما این امکان را می‌دهد که حتی فلزات کوچک یا ضعیف را شناسایی کنید.
• تفکیک فلزات: برخی فلزیاب‌ ها قابلیت تفکیک فلزات مختلف را دارند که به شما این امکان را می‌دهد تا تنها به جستجوی فلزات خاص بپردازید.
• وزن و راحتی استفاده: طلایاب ها باید سبک و راحت باشند تا برای مدت زمان طولانی قابل استفاده باشند.

نتیجه‌ گیری

فلزیاب‌ ها ابزارهای مفیدی برای شناسایی فلزات در زیر سطح زمین هستند. این دستگاه‌ ها در انواع مختلفی وجود دارند و برای کاربرد های مختلفی از جمله جستجوی گنج، کشف مین‌ ها، و حتی باستان‌شناسی استفاده می‌شوند. انتخاب فلزیاب مناسب بستگی به نیاز شما دارد، از جمله نوع فلزی که می‌خواهید پیدا کنید، عمق جستجو، و محیطی که در آن جستجو می‌ کنید. فلزیاب‌ های مدرن قادرند اطلاعات دقیق و مفیدی در اختیار کاربران قرار دهند و به آن‌ها کمک کنند تا به راحتی فلزات مختلف را شناسایی کنند.